در این نوع بیمه کلیه خطرهایی که ممکن است در جریان حمل و نقل به وقوع پیوسته و ایجاد خسارت کند تحت پوشش بیمه میباشد. قابل ذکر است که حوادث و اتفاقاتی که به عنوان خطرهای عادی حمل و نقل محسوب نمیشود مانند خطر عیب ذاتی و نظایر آن مشمول بیمه نخواهد بود، به بیان دیگر در بیمه با شرایط A بیمهگر متعهد جبران هرنوع خسارتی خواهد بود که در جریان حمل و نقل به کالا وارد شود مگر اینکه خسارت در نتیجه وقوع خطری باشد که مشمول بیمه نیست، توضیح آنکه موارد استثنایی که پرداخت خسارت آن خارج از تعهد بیمهگر میباشد در بندهای 4، 5، 6، 7 مجموعه شرایط A مشخص گردیده است.
این نوع بیمه کاملترین نوع بیمه حمل و نقل بوده و بدیهی است که برای کالاهایی استفاده میشود که آسیبپذیر میباشند و احتمال تلف شدن یا صدمه دیدن آن در صورت وقوع خطرهای مختلف وجود دارد.اصولا پوششهای جامع و کامل در کلیه رشتههای بیمهای مورد تقاضای بیمهگذاران هر بازار بیمهاست، زیرا اعتبار دهندگان و یا صاحبان کالا برای حفظ منافع و سرمایههای خود نیاز به تأمین وپوششهای بیمهای کامل دارند و به این لحاظ این گونه بیمهنامه امروزه جای مناسب خود را در بازار ایرانو سایر کشورهای جهان باز کرده است. قبل از یکنواخت کردن شرایط بیمهنامههای تمام خطر بیمهگرانبازارهای مختلف و حتی در یک بازار، این پوشش را با متون متفاوت در اختیار بیمهگذاران خود قرارمیدادند، اما بعلت بروز مشکلات بسیار و اختلافات زیاد بین بیمهگران و بیمهگذاران در تعبیر و تفسیرشرایط ارائه شده، ایجاد هماهنگی و یکنواختی در تدوین شرایط این بیمهنامهها ضروری به نظرمیرسید و به همین جهت انستیتوی بیمهگران لندن شرایط این بیمهنامهها را به صورت یکنواختتدوین کرد و اینک مورد استفاده کلیه بازارهای جهان از جمله ایران است.در بیمهنامههای تمام خطر، بیمهگر خسارات وارد به کالا را از زمان خروج آن از انبار فروشنده یا ازبندر مذکور در بیمهنامه تا زمان تخلیه کالا در بندر مقصد و یا تحویل آن به بیمهگذار جبران خواهد کرد.خسارات جزئی پرداختی در این پوشش بیمهای بدون کسر فرانشیز تسویه خواهد شد.
خساراتی که در بیمهنامه تمام خطر All Risk مورد تعهد بیمهگر است :
از بین رفتن کامل مورد بیمه به علت حوادث مشمول بیمه (واقعی و فرضی(
از بین رفتن بخشی از یک محموله چنانچه کالا به بخشها و یا قسمتهای مختلف تقسیم شده و حملآن به دفعات از طرف بیمهگر مجاز شناخته شده باشد.
خسارت ناشی از بارگیری، تخلیه و جابجایی از شناوری به شناور دیگر چنانچه منجر به از بین رفتنهر پالت، نگله و یا صندوق گردد.
خسارات مستقیم (تفدیه) ناشی از زیان همگانی :
* سهم هزینهها و تعهدات ایجاد شده ناشی از خسارت همگانی هزینههای نجات کالا.
*هزینههای خاص، از قبیل هزینههای بارگیری، تخلیه، انبارداری و حمل مجدد کالای مورد بیمه ازبندر پناه به مقصد.
*پرداخت خسارات جزء ( زیان اختصاصی) بدون کسر فرانشیز.
*پرداخت خسارات خطرات اضافی دیگر از قبیل، دزدی، دله دزدی و عدم تحویل،آبشیرین،اکسیداسیون، نشت، زنگزدگی، ریزش و سرخالی شدن مایعات، *لهشدن، شکست، خمشدن، خراشبرداشتن، لکشدنوخسارات ناشیاز رطوبت، حرارتومجاورت با کالای دیگر (بو گرفتن و آلوده شدن)
خسارات خارج از تعهد بیمهنامه با شرایط تمام خطر :
در بیمهنامه باربری با شرایط تمام خطر، خسارات زیر شامل تعهدات بیمهگر نخواهد بود :
*خسارات ناشی از سوءنیت و اقدامات عمدی بیمهگذار و یا نمایندگان او.
*خسارات ناشی از تأخیر در حمل و عدم تحویل کالای مورد بیمه ولو این که به علت یکی ازحوادث و خطرات مشمول و مورد تعهد بیمهگر پدید آمده باشد.
*خسارات ناشی از عیب ذاتی و یا کیفیت خاص مورد بیمه.
*خسارات ناشی از عمل جانوران موذی از قبیل موش و حشرات.
*خسارات عادی از قبیل، تبخیر یا کسری مایعات که به علت حادثه پدید نیامده باشد.
*خسارات ناشی از جنگ، شورش، آشوب و بلوا.
پوشش خطر جنگ :
در تمامی قوانین و مقررات بیمهای کشورها به صراحت بیان شده است که جبران خسارات ناشی ازجنگ خارج از شمول تعهدات بیمهگر است، مگر این که بین بیمهگر و بیمهگذار، برخلاف آن توافقی بهعمل آمده باشد. استثنای خطر جنگ و عدم تعهد بیمهگر در جبران خسارات وارد دارای سوابق طولانیاست. در زمان جنگ بینالملل اول، خسارات وارد به شناورها و محمولات آنها که به علت جنگ و یاناوگانهای متخاصم و یا مینگذاری دریاها ایجاد شده بود باعث شد که بیمهگران خسارات زیادی رامتحمل شوند و در نتیجه دولتهای اروپا ناگزیر در امر بیمه باربری زمان جنگ مداخله کردند و ضمنحمایت از ناوگانهای تجاری به وسیله ناوگان جنگی، عهدهدار ارائه پوشش جنگ هم شدند.به این ترتیب چنانچه در هریک از انواع بیمه، نامی از خطر جنگ برده نشود و در زمینه جبرانخسارات وارده توافقی بین دو طرف قرارداد (بیمهگر و بیمهگذار) صورت نپذیرفته باشد، خساراتی کهمنشاء و عامل آن جنگ و یا شورش و آشوب و بلوا باشد در تعهد بیمهگر نخواهد بود.
خطرات تحت پوشش شرایط جنگ :
مهمترین خطراتی که بیمهگر در رابطه با خطر جنگ پوشش میدهد به طور خلاصه عبارت است از
*بازداشت محموله، معطل کردن و یا تصرف کالا و کلیه زیانهای دیگری که ناشی از این گونه عملیات باشد
*هر گونه خسارتی که از عملیات جنگ و یا شبه جنگی پدید آمده باشد.
*خسارات ناشی از جنگهای داخلی، انقلاب، شورشها و دزدی دریایی.
*جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام یا زدوخوردهای ناشی از آنها یا هرنوع عملخصمانهای که بهوسیله یا علیه یک قدرت متحارب دیگر صورت پذیرد
*خسارات ناشی از مینها، اژدرها، بمبها و یا سایر سلاحهای جنگی متروکه
*زیان همگانی و هزینههای نجات مربوط به پیشگیری از خسارت یا برای جلوگیری از خسارتخطرهای مورد بیمه فوق که براساس قوانین حمل و یا عرف و قوانین حاکم تعدیل و تعیین شده باشد.
استثنائات خطرات تحت پوشش شرایط جنگ :
بیمهگر زمان ارائه پوشش جنگ متعهد جبران خسارات زیر نیست :
*از بین رفتن، تلف و خسارت و یا هزینههای ناشی از عمل نادرست و یا عمدی بیمهگذار
*نشت عادی، کم شدن وزن و یا فرسودگی عادی مورد بیمه.
*خسارات وارد قبل از بارگیری کالا در کشتی اقیانوسپیما و یا شناور خساراتی که بعد از گذشت 15 روز از نیمه شب روز ورود کشتی اقیانوسپیما به بندر بین راه و یابندر ترانزیت ایجاد شده باشد.
*از بین رفتن، آسیبدیدگی یا هزینه ناشی از عیب ذاتی کالا خسارات ناشی از تلف و یا آسیبدیدگی کالا یا هزینههای ناشی از اعسار یا *قصور در انجامتعهدات مالی مالکین کشتی، اجاره کنندگان، متصدیان و یا مدیران.
*هزینههای نجات کالای مورد بیمه که غرق شده و براساس قوانین خسارت همگانی باید پرداختشود و بیمهگر طبق قوانین یورک - آنتورپ تعهدات خود را میپردازد، مشروط بر این که این تعهداتمغایرتی با شرایط بیمهنامه جنگی و قوانین حمل و نقل نداشته باشد.
*خسارات ناشی از اقدامات و یا عملیات افرادی که برای کسب قدرت و یا براندازی حکومتی اقدام میکنند.
نرخ بیمه پوشش جنگ :
اصولا خطر جنگ در بیمه باربری کالا جزء استثنائاتی است که چنانچه شرط خلاف آن مورد موافقتبیمهگر قرار گرفته باشد، با دریافت حق بیمه اضافی مربوط به جنگ آن را پوشش میدهد. نرخ پوششجنگی، توسط کمیته نرخگذاری خطر جنگی لندن هم در مورد بدنه و هم در مورد کالا تعیین و اعلاممیشود که نوسان این نرخ معمولا بستگی به شدت درگیری در مناطق جنگی و تعداد هدفهایی دارد کهتوسط نیروهای متخاصم مورد اصابت قرار گرفتهاست .
خسارت همگانی :
خسارت یا زیان همگانی اختصاص به حمل و جابجایی کالا از طریق دریا دارد. خسارت همگانی بهآن دسته از خساراتی گفته میشود که ناخدای کشتی طبق اختیاراتی که به او تفویض شده است به منظورنجات کالا و کشتی و یا هردوی آنها قسمتی از کالا و یا ابزار و ادوات و متعلقات کشتی را به دریا میریزد.در این حالت خسارات وارد نه تنها برعهده صاحبان کالایی که کالایشان به دریا ریخته شده و یا مالککشتی است، بلکه خسارت بین کلیه افرادی که به نحوی در آن سفر دریایی ذینفع هستند تقسیم میشودو هریک باید به تناسب ارزش کالا و یا کشتی، خود سهمی از خسارت را پرداخت نمایند.
تاریخچه پیدایش خسارتهمگانی روشن نیست ولی همگان براین عقیدهاند که دریانورداناولیهبااینگونه خسارتها آشنایی داشتهاند، زیرا ازهمانابتدا صاحبان کالا به این نتیجه رسیده بودند که برایپیشگیری از خطرات دریا، باید با هماهنگی کامل انجام وظیفه کنند و لذا به همین منظور به ناخدایانکشتیهای تجاری اختیار داده شدهبود کهدرزمان بروزخطر و حادثه اقداماتلازم را برای نجات کشتی وکالا انجام دهند، ولو اینکه منجر به فدا کردن بخشی از محموله کشتی شود.
اولین بار این رسم در جزیره رودس به صورت قانون پذیرفته شد. این قانون مقرر میداشت که اگرناخدای کشتی برای سبک کردن آن کالایی را به دریا بریزد آنچه برای حفظ کالای همه فدا شده باید ازطرف کلیه صاحبان کالا جبران شود.
مصادیق خسارت همگانی :
میتوان چنین نتیجه گرفت که خسارات همگانی شامل پرداخت هزینهها و فدا کردن کالا به شرح زیرخواهد بود :
*خساراتی که به ماشینآلات و یا قطعات مکانیکی برای نجات عمومی و براثر فدا کردن به کشتی ایجاد شده باشد.
*سبک کردن کالای رو و زیر عرشه کشتی به منظور نجات کشتی و کالا.
*خسارات ناشی از کاربرد وسایل آتشنشانی از قبیل آب و پودر کف.
*تخلیه و بارگیری کالای مورد بیمه در بندر پناه و یا در مواقعی که کشتی به گل نشسته است.
*هزینههایی که برای شناور ساختن کشتی به گل نشسته صرف شده است.
*هزینههایی که برای ورود کشتی به بندر پناه برای انجام تعمیرات مورد نیاز پرداخت میشود.
*هزینههای تخلیه و بارگیری کالا در بندر پناه.
هزینه های نجات :
هزینههای نجات هزینههایی است که به منظور نجات کشتی و محمولات آن از حادثه، در حالی کهخطر و عواقب ناشی از آن منافع موجود در آن سفر دریایی را مورد تهدید قرار داده است به مصرفمیرسد و معمولا به حساب زیان همگانی منظور خواهد شد.چنانچه مالکین کشتی و یا صاحبان کالا ازپرداخت هزینههای نجات سرباز زنند نجات دهنده حقتوقیف کشتی و کالا را دارد. در تعیین هزینههای نجات، معمولا دادگاه و یا داوران منتخب با درنظرگرفتندشواری عملیات نجات و خطراتی که نجات دهندگان را تهدید میکرده میزان هزنیه نجات را تعیینمیکنند. عوامل زیر از جمله مسائلی است که درتعیین هزینهنجات نقشعمده و اساسی دارد.
تعداد افرادی که کارنجات را انجام دادهاند. انرژی و مهارتهایی که در نجات کشتی و کالا مورد استفاده قرار گرفته است. ارزش دستگاهها و تجهیزاتی که برای نجات کشتی و کالای آن مورد استفاده قرار گرفته و میزانخطری که این دستگاهها در معرض آن قرار داشتهاست. ارزش کالای نجات داده شده توسط گروه نجات (ارزش کالا، کشتی، سوخت، کرایه ارزیابی خطری که نجات دهندگان، کالا و کشتی را ازآن نجات دادهاند.
عدم تحویل کالا :
اصولا عدم تحویل به وضعیتی گفته میشود که کالای مورد بیمه یا یک قسمت از آن در جریان حملو به دلیل نامعلومی مفقود شده باشد و بیمهگذار از دریافت کالای خود محروم شود. به همین دلیلچنانچه عدم تحویل کالا مشخص باشد مثلا کالا غرق شده و یا به سرقت رفته باشد، این خسارت بهعنوان عدم تحویل تلقی نمیشود و بیمهگذار میتواند خسارت وارد را تحت عنوان خطری که واقع شدهو معین و مشخص هم هست مطالبه کند
این نکته قابل ذکر است که چنانچه کالای تحویل شده به بیمهگذار از نقطه نظر تعداد بستهها منطبق بابارنامه باشد، اما کم و کسری در محتویات آن مشاهده شود این کسری کالا از مصادیق عدم تحویل کالا بهشمار نمیرود، بلکه اصولا بنام خسارت کسری نامیده میشود و اگر بیمهگذار وجهی بابت عدمتحویل کالای خود از شرکتهای کشتیرانی و یا متصدیان حمل دریافت کرده باشد، بیمهگر محق استآنچه را بابت خسارت عدم تحویل به بیمهگذار پرداخته، مسترد دارد. باید اضافه کرد که تعهد شرکتهایکشتیرانی و متصدیان حمل، براساس شرایط مندرج در بارنامه بسیار محدود و بین 200 تا 500 دلاربرای هر بسته است.
خطرات تحت پوشش کلوز A
-1 خطرات عمومی " بدون توجه به نوع وسیله حمل "
این بیمه کلیه خطراتی که موجب زیان و یا آسیب به مورد بیمه میگردد به جز موارد مندرج در بند استثنائات را تحت پوشش قرار میدهد.
-2 خسارت همگانی
به موجب این بیمه خسارات همگانی و هزینه های نجات که به منظور پیشگیری ازخسارت یا در ارتباط با آن تقبل میشود مشروط براینکه ناشی از خطرات مستثنی شده نبود و طبق مقررات قرارداد حمل و نقل یا قانون و عرف حاکم بر آن محاسبه و تعیین شده باشد تحت پوشش می باشد.
-3 مسئولیت مشترک درتصادم
در صورتی که بموجب شرط مندرج در قرارداد حمل در خصوص مسئولیت مشترک دو کشتی در تصادم، مالک کالا ملزم باشد سهمی از مسئولیت را به عهدهگیرد،بیمهگر جبران این زیان را به نسبت خسارت مورد تعهد دراین بیمه به عهده می گیرد. بیمه گذار تقبل می نماید که هرگاه مالک کشتی براساس شرط مذکور مطالبه زیان کند بیمهگر را آگاه نماید در این صورت بیمهگر حق دارد به هزینه خود دفاع از بیمه گذار را در دعوی به عهده گیرد.